Skala jest terminem matematycznym, który dotyczy proporcjonalnego pomniejszenia lub powiększenia rzeczywistych obiektów, aby mogły być one przedstawione w sposób bardziej funkcjonalny. Wykorzystuje się je na przykład w mapach, w modelarstwie oraz w projektach architektonicznych. Umożliwiają one ukazanie dużych obiektów w mniejszych rozmiarach, które są łatwiejsze do analizy.

Co to jest skala?

Skala to stosunek długości na rysunku lub mapie do rzeczywistej długości. Może być zapisana w postaci:

  • Ułamka: np. 1:100 (oznacza, że 1 cm na mapie odpowiada 100 cm w rzeczywistości)
  • Opisu słownego: np. „1 cm to 1 km”
  • Procentowej: np. 50% oznacza, że obiekt został pomniejszony o połowę

Przykłady skali w praktyce

  1. Mapa w skali 1:10 000 – Jeśli na mapie odległość między miastami wynosi 5 cm, to w rzeczywistości jest to: cm = 500 m
  2. Model samochodu w skali 1:18 – Jeśli prawdziwy samochód ma 450 cm długości, to jego model ma: cm długości
  3. Zmniejszenie obrazu do 25% – Jeśli oryginalny obraz ma wymiary 200 cm × 100 cm, to po zmniejszeniu do 25% będzie miał: cm i cm

Obliczanie rzeczywistych rozmiarów na podstawie skali

Aby obliczyć rzeczywiste wymiary na podstawie skali, wystarczy pomnożyć długość na rysunku przez mianownik skali:

  • Jeśli na planie budynku w skali 1:50 ściana ma 4 cm, to w rzeczywistości: cm = 2 m

Podsumowanie

Skala to niezwykle przydatne narzędzie, które pozwala przedstawiać duże obiekty w pomniejszeniu lub małe w powiększeniu. Znajomość zasad działania skali pozwala na swobodne poruszanie się w świecie map, modeli i planów. Dzięki prostym obliczeniom można z łatwością przekształcać wymiary na rzeczywiste wartości i odwrotnie.