W fascynującym świecie Scratcha, gdzie tworzymy interaktywne historie, gry i animacje, kostiumy odgrywają kluczową rolę. Są one niczym ubrania lub różne wcielenia naszych duszków (ang. sprites), pozwalając im zmieniać wygląd, wyrażać emocje, a przede wszystkim – ożywać poprzez animację. Zrozumienie, czym są kostiumy i jak z nich korzystać, otwiera przed nami nowe pokłady kreatywności.
Czym dokładnie jest kostium w Scratchu?
Kostium to po prostu pojedynczy obrazek powiązany z duszkiem. Każdy duszek może posiadać jeden lub więcej kostiumów. Wyobraź sobie aktora w teatrze – każdy jego strój, w którym pojawia się na scenie, to odpowiednik kostiumu w Scratchu. Zmieniając kostiumy, możemy sprawić, że duszek będzie wyglądał, jakby chodził, tańczył, mówił, zmieniał miny lub przekształcał się w coś zupełnie innego.
Gdzie Znaleźć i Jak Zarządzać Kostiumami?
Aby uzyskać dostęp do kostiumów wybranego duszka, należy:
- Zaznaczyć duszka: Kliknij na duszka na liście duszków (pod sceną).
- Przejść do zakładki „Kostiumy”: Znajduje się ona w lewym górnym rogu, obok zakładek „Skrypty” (lub „Kod”) i „Dźwięki”.
W panelu kostiumów zobaczysz listę wszystkich kostiumów przypisanych do danego duszka. Tutaj możesz wykonywać różne operacje:
- Dodawanie nowego kostiumu: W lewym dolnym rogu panelu kostiumów znajdziesz przycisk z ikoną kotka i plusem („Wybierz kostium”). Po najechaniu na niego pojawią się opcje:
- Wybierz kostium: Otwiera bibliotekę gotowych kostiumów dostarczonych przez Scratcha. Znajdziesz tu mnóstwo postaci, zwierząt, przedmiotów, liter i symboli, często już przygotowanych w kilku wariantach (np. do animacji chodu).
- Maluj: Uruchamia wbudowany edytor graficzny Scratcha, w którym możesz samodzielnie narysować lub zmodyfikować kostium.
- Niespodzianka: Dodaje losowy kostium z biblioteki.
- Prześlij kostium: Pozwala załadować własny plik graficzny (np. PNG, JPG, GIF, SVG) z komputera i użyć go jako kostiumu.
- Duplikowanie kostiumu: Kliknij prawym przyciskiem myszy na istniejący kostium na liście i wybierz „duplikuj”. Jest to bardzo przydatne, gdy chcesz stworzyć nowy kostium, który jest tylko nieznacznie zmodyfikowaną wersją poprzedniego (np. zmiana położenia ręki).
- Usuwanie kostiumu: Kliknij na mały „x” w rogu miniatury kostiumu lub kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz „usuń”.
- Zmiana nazwy kostiumu: Kliknij na pole z nazwą kostiumu nad obszarem edycji i wpisz nową, bardziej opisową nazwę. Dobre nazewnictwo ułatwia pracę, szczególnie przy wielu kostiumach.
- Zmiana kolejności kostiumów: Przeciągnij miniatury kostiumów na liście, aby ustawić je w pożądanej kolejności. Jest to istotne przy korzystaniu z bloku „następny kostium”.
Wbudowany Edytor Kostiumów – Twoje Narzędzie Twórcze
Scratch oferuje prosty, ale funkcjonalny edytor graficzny, który pozwala na tworzenie i modyfikowanie kostiumów. Dostępne narzędzia obejmują:
- Zaznacz: Do wybierania, przesuwania, skalowania i obracania elementów.
- Przekształć: Pozwala na modyfikowanie kształtu wektorowych obiektów poprzez manipulację punktami kontrolnymi.
- Pędzel: Do swobodnego rysowania.
- Gumka: Do usuwania fragmentów rysunku.
- Wypełnienie (kubełek z farbą): Do wypełniania zamkniętych obszarów kolorem lub gradientem.
- Tekst: Do dodawania napisów.
- Linia, Okrąg/Elipsa, Prostokąt: Do rysowania podstawowych kształtów.
- Narzędzia do zmiany kolorów, grubości linii, itp.
- Praca na warstwach (przesuń na wierzch, przesuń na spód): Umożliwia zarządzanie kolejnością nakładania się elementów.
Edytor działa w dwóch trybach: wektorowym (domyślny, obrazy są skalowalne bez utraty jakości) i bitmapowym (obrazy składają się z pikseli, jak w programie Paint). Możesz przełączać się między nimi za pomocą przycisku na dole edytora.
Jak Wykorzystać Kostiumy w Skryptach? Animacja i Nie Tylko!
Głównym zastosowaniem kostiumów jest tworzenie animacji. Oto kluczowe bloki z kategorii Wygląd (fioletowe), które pozwalają manipulować kostiumami w skryptach:
- zmień kostium na [nazwa_kostiumu v]
Przełącza duszka na konkretny, wybrany z listy kostium.
Przykład: zmień kostium na [kotek-biegnie1 v] - następny kostium
Zmienia aktualny kostium na kolejny z listy kostiumów duszka. Jeśli duszek jest na ostatnim kostiumie, przełączy się na pierwszy. To serce wielu prostych animacji poklatkowych.
Przykład (prosta animacja chodu, zakładając, że duszek ma kostiumy „chod1” i „chod2”):
Fragment kodu
kiedy kliknięto zieloną flagę
zawsze
następny kostium
czekaj (0.3) sekundy // Kontroluje szybkość animacji
koniec - [numer kostiumu # v] (reporter)
Zwraca numer aktualnie wyświetlanego kostiumu. Może być użyty w blokach warunkowych lub operatorach.
Przykład: jeżeli <(numer kostiumu #) = 1> to … - [nazwa kostiumu v] (reporter)
Zwraca nazwę aktualnie wyświetlanego kostiumu.
Kreatywne Zastosowania Kostiumów:
Oprócz podstawowej animacji ruchu, kostiumy można wykorzystać do:
- Zmiany wyrazu twarzy postaci: Radość, smutek, zdziwienie – każdy stan może być osobnym kostiumem.
- Pokazywania stanu obiektu: Otwarta/zamknięta skrzynia, włączona/wyłączona lampka, zdrowy/uszkodzony statek kosmiczny.
- Tworzenia efektów wizualnych: Eksplozje (seria kostiumów przedstawiających kolejne fazy wybuchu), transformacje.
- Wizualnego feedbacku: Zmiana kostiumu przycisku po najechaniu na niego myszką lub po kliknięciu.
- Reprezentowania różnych przedmiotów, które duszek może „trzymać” lub „używać”.
Dobre Praktyki Pracy z Kostiumami:
- Nadawaj sensowne nazwy: Zamiast „kostium1”, „kostium2”, używaj nazw typu „postać-stoi”, „postać-idzie1”, „przycisk-aktywny”. Ułatwi to orientację w skryptach.
- Dbaj o spójność środka kostiumu: Centrum każdego kostiumu (mały krzyżyk w edytorze) powinno być ustawione w logicznym punkcie (np. środek postaci, punkt obrotu). Dzięki temu przy zmianie kostiumów duszek nie będzie „skakał” po scenie. Możesz dostosować położenie całego rysunku względem środka kostiumu w edytorze.
- Optymalizuj obrazy: Jeśli importujesz własne grafiki, staraj się, aby nie były zbyt duże pod względem rozmiaru pliku, co może wpłynąć na wydajność projektu, szczególnie w wersji online.
- Eksperymentuj! Nie bój się tworzyć własnych, unikalnych kostiumów i łączyć je w kreatywny sposób.
Kostiumy to potężne narzędzie w arsenale każdego twórcy Scratcha. Opanowanie pracy z nimi pozwoli Ci tworzyć bardziej dynamiczne, wyraziste i angażujące projekty. Chwyć więc za wirtualny pędzel i ołówki, i nadaj swoim duszkom dziesiątki nowych twarzy!
Dodaj komentarz